اندیشه امنیتی

ماده، انرژی و اطلاعات سه موجودیتی هستند که ما در حیات مادی آنها را می­یابیم. هریک از آنها چرخه­ی تطور و تحول خود را دارند؛ که آنها را از صورتی به صورت دیگر درمی­آورد؛ ضمن آن که بین سه چرخه نیز، مبادلات و مناسباتی برقرار است. «پويايی ماده، انرژی و اطلاعات سازنده­ی چيزی است كه ما به نام جهان تجربی(مادی) می‌‌‌شناسيم. جهان، با تمام پديده‌‌‌های زيرمجموعه‌‌‌اش، از پويايی اين سه عنصر ايجاد می‌‌‌شود؛ و شناسايی روندهای حاكم بر اين سه عنصر كليدی و روابط ميان‌شان خشت پايه­ی‌ شناسايی ماهيت پديدارها محسوب می‌شود. مهم‌‌‌ترين ويژگی يك پديده، حد و مرز فيزيكی يا معنايیِ ماده، انرژی، و اطلاعات مربوط به آن، با محيط خارج است. به اين ترتيب، می‌‌‌توان هر واحد متشكل و در هم پيوسته از ماده، انرژی و اطلاعات را كه مرزی طبيعی يا قراردادی با جهان پيرامونش دارد؛ به عنوان يك «سيستم» يا «سامانه» در نظر گرفت.» شروین ملکی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف

مغز شما گره­ای طبیعی از تلاقی این سه موجودیت است. سلول­های خاکستری و جریان الکتریسیته­ی عصبی، در کنار اطلاعاتی که در مغز شما ذخیره شده، یا همواره جریان دارد؛ نمایش روشنی از ترکیب موجودیت­های کلیدی جهان خلقت است. در رایانه­ی همراه شما نیز، که یک ساخته­ی دست بشر است، شما در کنار صدها قطعه­ی ملموس، جریان انرژی و سپس حجم قابل توجهی از اطلاعات را می­یابید. سیستم عامل رایانه شما نه قطعه است و نه الکتریسیته؛ یک بسته­ی اطلاعات است؛ که بدون آن از رایانه­ی شما کاری ساخته نیست.

مناسبات ماده، انرژی و اطلاعات بسیار پیچیده است؛ اما «در يك بيان ساده‌، بايد ماده را به عنوان شكل بديهی و ملموس هستی در نظر گرفت؛ و انرژی را به عنوان توانايی تغيير ماده بر مبنای آن تعريف كرد. به اين ترتيب، اطلاعات هم بر اساس ارتباطات بين ماده و انرژی تعريف‌پذير می‌‌‌شود.» شروین ملکی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف

ماده محسوس­ترین و طبعا نخستین موجودیتی است که بشر آن را دریافته است. ماده هرچیزی است که از اتم تشکیل شده و دارای حجم و جرم باشد. مانند: آب، خاک و هوا« ماده قديمی‌ترين و مشهورترين شكل از عناصر سازنده‌ پديدارهاست. ماده آن عاملی است كه با جِرم نمايندگی می‌‌‌شود؛ و توسط واحد گِرَم شمارش‌پذير می‌‌‌گردد. مدل‌ها و نظریه‌های تفسيركننده ماده از قدمتی بسيار برخوردارند؛ و طيف وسيعی از ديدگاه‌‌‌ها را (از تالس تا انيشتين) در بر می‌‌‌گيرند. ماده را از ديرباز به عنوان واحد وجود داشتنِ عناصر، و گاه به عنوان تنها تجلی وجود، در نظر می‌‌‌گرفته‌اند. به همين دليل­هم ترازو، كه يكی از مشتقات جرم، يعنی وزن، را می‌‌‌سنجد، يكی از آشناترين و معتبرترين ابزارهای سنجش در تمدن‌های باستانی بوده است؛ تا بدان حد كه فرشته‌ عدالت نيز معمولاً با ترازويي در دست تصوير مي‌شود.» شروین ملکی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف آنها بدون آن که توجه داشته باشند؛ بر واقعیت ناشناخته دیگری از سه موجودیت جهان هستی، یعنی اطلاعات تاکید می­کردند؛ چون در واقع با این سمبل، اطلاعاتی را بین خودشان مبادله می­کرد.

پس از ماده، انرژی موجودیتی است که بشر شناخت و به اهمیت آن پی برد. مانند: نور و گرمای خورشید، آذرخش، حرکت آب و باد و سپس آتش، مغناطیس، الکتریسیته و ... . انرژی به صورت توانایی انجام کار تعریف می­شود. مانند: انرژی گرمایی، انرژی شیمیایی، و انرژی هسته‌ای. « قدمت مفهوم علمی انرژی بسيار کمتر از ماده است. نخستين نظريه‌هايی كه انرژی را به عنوان عامل دگرگونی در ماده صورت‌بندی می‌‌‌كردند، در جريان عصر روشنگری شكل گرفتند. اگر از صورت‌های ساده‌ انگارانه تفسير اين مفهوم بگذريم، بايد تبار اين واژه را در نورشناسی نيوتون و نظريه ميدانی/ ذره‌ای برق جست‌وجو كنيم. مكانيك نيوتونی و معادلات ماكسول نخستين تلاش‌های موفق برای رياضی­گونه كردن مفهوم انرژی بوده‌اند. واحد اندازه‌گيری انرژی در زيست‌شناسی كالری است؛ كه با مقدار انرژی لازم برای يك درجه گرم كردن يك گرم آب برابر دانسته می‌‌‌شود. بنابراين، از ابتدا، انرژي را بر مبناي دگرگوني در ماده مي‌سنجيدند.» شروین ملکی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف

چرخه تبدیل ماده و انرژی از شکلی به شکلی دیگر، مانند: خاک به گیاه و یا نور به گرما و ... برای بشر مهم بود؛ اما کشف قابلیت تبدیل ماده به انرژی، دانش مهم­تری برای بشر محسوب می­شد؛ از ساده­ترین آن که سوزاندن چوب و بهره­بردن از روشنایی و گرمای آن باشد؛ تا پیچیده­ترینش که شکافتن هسته­ی اتم و آزادسازی انرژی به حساب می آید.

در کنار ماده و انرژی، دیرتر و کمتر شناخته شدن موجودیت سوم، یعنی اطلاعات و مغفول ماندن اهمیتش، با توجه به ماهیت نامحسوس آن، چندان عجیب به نظر نمی­رسد. دانایی واقعیتی است که در تمام شئون حیات مادی جریان دارد؛ و مانند ماده و انرژی تولید، ذخیره، مبادله و تبدیل می شود. چه چیز شما را به پدر بزرگ­تان شبیه کرده است؟ ژن­ها حاوی اطلاعاتی هستند که آن را از نسلی به نسل دیگر منتقل می­کنند. با آن که سال­ها، سخن از عصر اطلاعات بر زبان ها جاری است؛ اما همچنان اطلاعات کمتر شناخت شده­ترین موجودیت طبیعت است. «اطلاعات جديدترين مفهوم از بين اين سه است. اين مفهوم به عنوان كليدواژه‌‌‌ای با بار معنايی غنی، در بسياری از فرهنگ‌ها وجود داشته است؛ اما نخستين صورت‌بندی رياضی آن و اولين تلاش برای كمی كردن آن در اواسط قرن گذشته توسط ويوِر و شانون انجام گرفت. اطلاعات بر مبنای وضعيت چيده شدن ماده و انرژی در يك سيستم تعريف می‌‌‌شود. اين مفهوم را با واحد بيت (bit) كمّی می‌‌‌كنند. يك بيت مقدار اطلاعاتي است كه براي انتخاب يك گزينه از بين دو حالت همسان لازم است.» شروین ملکی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف شاید دقیق­ترین تعریف از اطلاعات به مثابه سومین موجودیت از نظام هستی، تعریف فرهنگستان زبان و ادب فارسی باشد؛ که اطلاعات را «آنچه به دگرگونی وضعیت در نظام‌های طبیعی و ساختگی یا نشانه‌شناختی می‌انجامد» تعریف کرده است.

امروزه کاملا آشکار شده است که جریان اطلاعات در نظام هستی یک جریان واقعی و پراهمیت است. در حقیقت «پافشاری طبیعت گرایان برای توضیح جهان، و همه چیز در آن، تنها از طریق ماده و انرژی شکست خورده است. وجود اطلاعات ژنتیکی در همه موجودات زنده شواهدی از طراحی هوشمندانه ارائه می دهد. وجود اطلاعات بیولوژیکی درDNA، RNA و پروتئین‌ها، شاید بزرگ‌ترین تهدید برای طبیعت‌گرایی باشد ... تکامل طبیعت‌گرایانه در نهایت جهان را به‌گونه‌ای تعریف می‌کند که از فرآیندهای صرفاً مادی‌گرایانه پدید آمده است؛ که براثر تصادف و یا ضرورت تشکیل شده‌اند. طبیعت گرایان فرض می­کنند که همه چیز، از جمله خود حیات، در نتیجه فرآیندهای قانون­مانند مواد شیمیایی، متشکل از ماده و انرژی پدید آمده است. با این حال، از سال 1953 که واتسون و کریک شکل مارپیچ دوگانه DNA را تعیین کردند، موجودیت بنیادی سوم و به همان اندازه قدرتمند ظهور کرد؛ که همچنان به مخالفت با توضیحات طبیعت­گرایانه ادامه می­دهد. آن سومین نهاد اساسی، اطلاعات است.» https://www.evolutionisamyth.com